Historia Idy Kamińskiej – pierwszej i jedynej jak dotąd Polki, która otrzymała nominację do Oscara w kategorii „Najlepsza aktorka pierwszoplanowa”. Jak potoczyły się jej losy i dlaczego nie zrobiła kariery w Hollywood, chociaż miała ku temu ogromne predyspozycje?
Ida Kamińska – jedyna Polka nominowana do Oscara
Ida Kamińska zapisała się na kartach historii jako jedyna Polka nominowana do Oscara w kategorii „Najlepsza aktorka pierwszoplanowa”. W 1967 roku artystka powalczyła o statuetkę, a ceremonię oglądała z wnuczką Eriką. Warto przypomnieć, że o nagrodę starała się również Elizabeth Taylor, która ostatecznie zdobyła Oscara.
Dzień przed galą, 67-letnia artystka pojawiła się na przedoscarowym przyjęciu, gdzie została powitana owacjami. Amerykańska telewizja przeprowadziła plebiscyt, w którym widzowie oddali najwięcej głosów na Kamińską. Polka była faworytką, a wydawało się, że jej kariera stoi przed wielkimi perspektywami. Niestety, życie napisało jej inny scenariusz.
Tak wyglądało zaproszenie Idy Kamińskiej na oscarowy bankiet. Możecie je zobaczyć tylko na łamach Złotej Sceny:
Za co Ida Kamińska dostała nominację do Oscara?
Ida Kamińska oczarowała członków jury swoją wyjątkową grą aktorską w czechosłowackim filmie „Sklep przy głównej ulicy”, reżyserowanym przez Jana Kadara. W tej produkcji wcieliła się w postać żydowskiej sklepikarki Rozalii. Za tę rolę Kamińska otrzymała nagrodę na Festiwalu Filmowym w Cannes oraz nominację do Złotego Globa za najlepszą rolę żeńską.
Po nominacji do Oscara zaczęły napływać propozycje filmowe z całego świata, jednak Polka odrzucała wiele z nich. Powodem była jej decyzja o powrocie do Polski, gdzie czekało na nią wielkie rozczarowanie.
Ida Kamińska: życie prywatne pełne trudnych wyborów
Ida Kamińska urodziła się 4 września 1899 roku w Odessie, gdzie jej rodzina wyemigrowała z Polski. Dorastała w artystycznym, żydowskim domu – jej matka, Ester Rachel Kamińska, była aktorką, a ojciec, Abraham Izaak Kamiński, reżyserem.
Po ogromnym sukcesie w Hollywood Kamińska postanowiła wrócić do ojczyzny, jednak w Polsce, nasilający się antysemityzm postawił jej dramatyczny wybór: powrót do Stanów Zjednoczonych w zamian za zrzeczenie się polskiego obywatelstwa. Nie miała innego wyjścia. Oddała swoje dokumenty oraz mieszkanie w Warszawie, a w 1968 roku wyjechała do Stanów.
Jej podróż rozpoczęła się od Wiednia, a następnie udała się do Izraela, gdzie chciała założyć teatr. Jednak oferta pracy w Nowym Jorku zmieniła jej plany. To właśnie w USA zagrała w filmie „The Angel Levine”, a po latach wyznała:
Nie wszystko, co chciałabym powiedzieć, może teraz zostać powiedziane, ale w tych trudnych chwilach dla narodu żydowskiego czujecie dobrze, co ja czuję, i nawet jeśli powiem niewiele, zrozumiecie bardzo dużo.
Ida Kamińska karierę w Hollywood wymieniła na powrót do Polski
Po powrocie do Stanów Zjednoczonych Kamińska szybko zaaklimatyzowała się w nowym środowisku. Otrzymała zaproszenie do udziału w popularnym show „The Tonight Show” Johnny’ego Carlsona. Choć na obczyźnie znalazła swoje miejsce, w 1975 roku postanowiła na chwilę odwiedzić Polskę. Jednak jej wizyta nie była prosta.
Władze PRL-u poczuły obawę, a dyskusja o wydaniu wizy trafiła do Biura Politycznego KC PZPR. Odmowa mogłaby wywołać skandal międzynarodowy, więc ostatecznie zezwolono jej na przyjazd. Jednak po powrocie do kraju, Kamińska nie czuła się tu mile widziana. Wygłosiła wtedy mocne słowa:
Żydzi Warszawy! Nie wiem, kto lepiej zrobił: ja, która wyjechałam, czy wy, którzy zostaliście. To wy macie swój dom, a ja tego domu nie mam.
Kariera Idy Kamińskiej
Ida Kamińska miała dwóch mężów: pierwszym był Zygmunt Turkow, z którym doczekała się córki, Ruth. Drugim mężem był Marian Melman, z którym powitali na świecie syna, Wiktora.
Ida Kamińska była niezwykle wszechstronną artystką. W ciągu swojej kariery zagrała w aż 124 rolach teatralnych, wyreżyserowała 65 spektakli, napisała dwa dramaty – „Ogniś był król” oraz „Zasypać bunkry”, a także dwie książki: Nie brakuje mi niczego oprócz pracy oraz biografię Moje życie, mój teatr. Dodatkowo przetłumaczyła 58 sztuk na język jidysz.
Pod koniec życia Kamińska marzyła o zbudowaniu Yiddish Theater w Nowym Jorku, ale niestety nie udało jej się zrealizować tego pragnienia. Zmarła 22 lutego 1980 roku na atak serca.Jej ciało spoczywa na cmentarzu Mount Hebron Cemetery w Nowym Jorku.
Ida Kamińska pozostaje nie tylko jedyną Polką nominowaną do Oscara, ale także postacią, której życie i twórczość na zawsze zapisały się w historii kina i teatru.
Ida Kamińska
4.09.1899 – 21.05.1980 pic.twitter.com/arG8qun6nc
— ✡ Żydowski Instytut Historyczno Kulturalny (@F_ZIHK) September 3, 2024Piszemy niezależnie dzięki Państwa wsparciu.
Jeżeli uważasz naszą pracę za wartościową — postaw nam kawę.
